Ayetlerdeki hesap hatasını gün yüzüne çıkartan ilk fiilî durum ikinci halife Ömerin hilafeti döneminde vukû bulmuş. Ölen bir müslümanın malının varislere devlet eliyle bölüştürülmesi gerekmiş. Fakat ayetlerdeki belirlenen oranları vermeye çalışınca, (yukardaki örnekte olduğu gibi) pay paydadan büyük çıktığından bu mümkün olmamış. Ömer de durumu bir takım önde gelen sahabeyle istişare ettikten sonra şöyle bir çözüm yoluna gitmiş: Oranlardaki paydayı yükselterek paya eşitlemiş, yani hak sahibi mirasçılara ayetteki açık hükme göre verilmesi gereken oranları malın yeteceği şekilde eksiltmiş. Sahabelerden ibn Abbas ise bu uygulamaya itiraz edenlerden olmuş.
bkz.
el-Mavsili, el-ihtiyar, çeviren: Mehmet Keskin, Ümit Yayınları, Feraiz Bölümü, Avl Başlığı
Camisab Özbek, Dört Mezhebe Göre islam Fıkhı, Ravza Yayınları, 4. Cilt, 69. Bölüm: Feraiz.
ilk olarak Halife Ömer;in uyguladığı ve hanefi, şafii, maliki ve hanbeli mezbelerince (yani Ehl-i Sünnetin dört mezhebince de) kabul gören bu yöntemi yukardaki örneklere uygulayalım.
Örnek 1: Durum şöyleydi:
üç kız çocuğuna (toplam): 2/3 = 16/24
anneye: 1/6 = 4/24
babaya: 1/6 = 4/24
karısına: 1/8 = 3/24
toplam: 27/24
Ehl-i Sünnetin yöntemine göre bu durumda eksik kalan payda, çoğaltılarak paya eşitleniliyor (Bu yüzden bu işleme avliyedenmiş. avl, yükseltme, çoğaltma anlamına geliyor.) Yani 24 sayısı, 27ye dönüştürülüyor ve taksim 27 paydası üzerinden yapılıyor:
Böylece ayetteki açık hükme göre verilmesi gereken oranlar bütün mirasçılar için düşürülmüş oluyor. Yani yukardaki durumda meselâ anne 1/6 = 4/24 alması gerekirken, sadece 4/27 alıyor.
Örnek 2:
anneye: 1/3=2/6 => 2/8
kocaya: 1/2=3/6 => 3/8
öz kız kardeşe: 1/2=3/6 => 3/8
toplam: 8/6 => 8/8
Burda da aynen birinci örnekte olduğu gibi eksik kalan payda 6 yükseltilerek paya tamamlanmış ve bütün mirasçıların oranı düşürülmüş oldu. Örneğin anneye ayette üçte bir yazmasına rağmen, sekizde iki, yani dörtte bir kaldı.
`
alıntı`
Nisa sûresi 11 nci ve 12 nci ayette il ilgili olarak belirtilen Hz.ömer in avliye yöntemi hakkında açıklama bu şekilde bulunmaktadır.
