lenin'in "spontane bir hareketti, kimse bir biçimde, bilinçle hazırlamış değildi" diye anlattığı paris komünü'nün siyasal önlemleri arasında, başlıca "sürekli ordunun kaldırılması" ile "bürokrasinin kaldırılması" geliyordu. karl marx'ın başlangıçta "umutsuz bir çılgınlık eylemi" diye nitelediği, ama olay patlak verdikten sonra dikkatle izleyerek alkışladığı komün, böylece, burjuva devletinin dayanaklarını ortadan kaldırma girişiminde bulunmuş oluyordu. burjuva devletinin en gelişmiş biçimi ise "parlamenter demokratik cumhuriyet" idi. bu da sürekli orduya, polise ve bürokrasiye dayanıyordu. işte marksizmin kurucularını baştan beri düşündüren konu burada düğümleniyordu: devleti ele geçiren işçi sınıfı, bu aygıtı olduğu gibi devralarak kendi egemenliği için kullanabilir miydi? karl marx, engels, lenin, bu soruya verdikleri yanıtlarda, paris komünü'nden çıkardıkları dersi gözönünde tutarak, burjuva devletinin dayanakları olan bu üç ögenin yıkılıp atılmasını önermişlerdir. çünkü onlara göre bu üç güç, burjuva sınıfının baskı mekanizmasından başka bir şey değildirler. ordu, polis, bürokrasi, el değmeksizin bırakılırsa yeni bir şey elde edilmiş olmaz. işçi sınıfı, burjuva devletinin yerine, onun daha yüksek bir biçimi olarak artık sözcüğün tam anlamı ile devlet olmayan, paris komünü örneğinde bir örgüt getirir.
