Artvin ve çevresi tarih öncesi devirleri cilalı taş devrinden başlayarak bakır-tunç demir devri olarak sırası ile yaşamıştır. MÖ 10 bin ile 8 bin yıllarından kalma cilalı taş çağına ait insan izleri Artvinde de bu çağlarda insanların yaşamış olduğu izlenimini vermektedir. Bulunan madeni eşyalar ise tarih öncesi devirlerin sırası ile yaşandığını belgelemektedir.
1933 ve 1955 yıllarında Yusufeli ve Şavşat yörelerinde halkın bulduğu bakır baltaların MÖ 3000-4000 yıllarına ait olduğu sanılmaktadır.
Artvinde ilk Devletler ve istilalar
Artvine egemen ilk Kavim Türklerin ataları olarak kabul gören Hurrilerdir. MÖ 2000 tarihinden başlayarak Huriler Artvin ve çevresinde site devletleri kurmuşlardır. Hitit kralı II. Murşit MÖ 1360ten itibaren 20 yıl sürdüğü seferler ile Artvini ele geçirmiştir.
Eski Yunan tarihçisi Heredotun iskit diye nitelendirdiği bu devlet çağının öncüsüydü. Tekerleği icat eden, atı evcilleştiren, tarihte ilk beyin ameliyatını gerçekleştiren iskitler, Artvini ele geçirerek bu alanı askeri üs olarak kullanmaya başlamışlardır.
Büyük Selçuklu Devletinin yıkılışı sonrası Artvin Azerbaycan merkezli ildeniz oğlu Atabeyliğine bağlandı. 1263te Kubilay Artvini ele geçirerek bu yöreyi ilhanlı topraklarına kattı. 1265te Kıpçak Türkü olan Sark is bu yörede Çıldır (15) Atabeyliğini kurdu.
1458-1463-1466 yılları arasında Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Çoruh boylarına üç sefer düzenlese de Osmanlı hükümdarı II. Mehmede (16) Oltukbeli savaşında yenilince zayıflama süresince girerek Safevilerin 1502de eline geçmiştir.
Osmanlı Serhat Şehri Artvin
Artvin ve çevresi Çıldır eyaleti ile birlikte yaklaşık 250 yıl Osmanlı Devletinin egemenliğinde kalmıştır. 1828 Osmanlı Rus savaşı ve savaş sonucu imzalanan Edirne Anlaşması ile Ahıska Osmanlı elinden çıkınca Çıldır eyalet teşkilatı bozuldu. Anlaşma gereği Çıldır eyaletinin bir kısmını Osmanlı kaybetti. Buna karşılık Artvin-Borçka-Ardanuç-Şavşat-Yusufeli Osmanlı elinde kaldı.(22)
1854-56 Kırım Savaşında Osmanlı Devleti ingiltereden aldığı destek ile Batum yakınlarındaki Şevket-il kalesine saldırdı. Savaş başlayınca 600 kadar Artvinli gönüllü Kars savunmasında başarılı savaşlar verdiler. (23)
Rusların güneye inme ve dünya imparatorluğu yaratma planı ile 1877-78 (93 Harbi) Osmanlı-Rus savaşı çıktı. Bu savaş Artvin yöresi halkına pahalıya mal oldu. 24 Nisan Rusya Kars-Ardahan-Batumu işgal ettikten sonra Türk topraklarına doğru ilerlemeye başladı. 2 Mayıs 1877de 800den fazla askerimizi şehit ettiler. Ardahan dolayını ele geçiren Ruslara karşı Artvin halkı Ardanuç ve Şavşata doğu göç etmeye başladılar.
Şıpka geçidinde hatalı hatlar kuran Süleyman Paşa yüzünden Ruslar bu hatları delerek Doğu Anadolu içlerine kadar ilerlediler. Osmanlı barış teklifinde bulunmak zorunda kaldı.http://www.artvinli.com/
