Yıkılmakta olan bir imparatorlukta diğer fikir akımlarının iflas etmesiyle birlikte son çare olarak ortaya çıkmış düşünce akımıdır. Pek çok unsurun Osmanlı devletinden ayrılmasının ardından geriye kalan unsurları birleştirmek için ortaya atılmıştır. Pek çok kişi tarafından savlandığı gibi ayırıcı değil birleştirici bir unsurdur. Ancak tarihi süreç içerisinde belli gruplar tarafından ırkçı ve şoven söylemlerle saptırıldığıda görülmüştür. Önde gelen teorisyenleri Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, ismail Gaspıralı gibi isimlerdir.
