1729 yılında prusya lı bir alman prensinin kızı olarak doğdu *. aslen alman olmakla beraber 3. petro ile evlendikten sonra ortodoksluğu seçmiş; deyim yerinde ise rus tan daha çok rus olmuştur. 1761 yılında kocası 3. petro tahta çıktı. 2 oğlu oldu ama ikisi de kocasından değildi. kocası kendisine karşı kayıtsızdı. saray muhafız komutanı (ki bir oğlu ondandır) ile bir olup kocasına karşı darbe düzenleyip 1762 de iktidarı ele geçirdi. bu darbe osmanlı için iyi olmadı. zira, rus politikasını güneye sıcak denizlere inmek ve osmanlı yı yıkıp üzerine kendi imparatorluğunu tesis etmek olarak belirledi. 1768-74 osmanlı rus savaşı ve sonucunda büyük toprak kayıpları ve ödünler verilen kaynarca antlaşması onun eseridir. yine 1787-92 savaşında da osmanlı mağlup olmuş ve yine ağır şartları olan ziştovi antlaşması imzalanmıştır. zamanını entellektüel uğraşlara harcamayı severdi. montesqiue yu okumuş, voltaire ile yazışmaları olmuş diderot yu sarayında ağırlamıştır. rusya için bazı reformlar yapmış ve bazı liberal görüşleri benimsemiş olmasına karşın, asillerin haklarını köylülerin aleyhine daha çok genişletmiştir. özel hayatı ise devlet yönetimi ve başarıları kadar parlak değildi. voltaire onun için kuzeyin " semiramis i" demiştir. 1796 yılında felç geçirerek ölmüştür.
