anonim osmanlı kroniğinde, ilk defa hz isa'nın dünyaya gelişinden 615 veya 1200 yıl önce yanko bin medyan tarafından ayasofyanın yerinde bir ibadethane inşa edildiği rivayet edilmektedir. (kynk.kiliseden müzeye ayasofya camii)
bu bilgi kesin olmamakta ama, genel kanı milatın ilk yıllarında yada milatın yakın zamanlarında ayasofyanın o zamanki tarihinin en büyük ibadethanesi (kilise) olduğu ortak görüşüdür tarihçilerin. tabi zamanla depremler yada fiziki şartlara dayanamayıp yıkılmıştır ve yeniden kurulmuştur bir diğer deyişle istanbul'un hangi millete ait olduğunu gösteren simgelerinden biri olmuştur ve her zaman bütün dünya insanlarının ilgisini çekmiştir ve çekmektedirde.
1453 yılına kadar hrıstiyanların mabedi olarak kalmıştır. taki çağ kapatıp yeni çağ açacak olan fatih sultan mehmed dönemine kadar.
istanbulun fethinden sonra camiye çevrilmiştir ve o dönemde bir vakıf kurulmuştur, ayasofya'nın bakımı ve onarımı aksamasın devamı sağlansın diye. hatta ve hatta fatih'in kıyamete kadar cami olarak kalmasını vasiyet ettiği, malesef halkında tepkisini hiçe sayarak 1935 yılında mustafa kemalin'de onayıyla müzeye çevrilen istanbulun simgelerindendir.
