dulce et decorum est pro patria mori. latin özdeyişidir.
çok eski avrupai bir yalandır. tarih boyunca devletlerce kullanıldığına şahit olunmuştur. mesela ingiltere. ingiliz yazar wilfred owen yine aynı ismi taşıyan dulce et decorum est isimli şiirinde ingiliz hükumetinin aileleri(özellikle anaları) ve owen'ın akranı olan şairleri kullanarak olayı acite etmesi ve nihayetinde ordusuna asker toplayabilmesi olayı anlatılır. olay birinci dünya savaşı yıllarında geçmektedir. birinci dünya savaşı, zehirli gazların ilk kullanıldığı savaş olarak modern savaşların ilk örneği de sayılabilir. Şair hazırlıksız yakalandıkları bir gaz saldırısını anlatırken ressam gibi bir tablo çizer. askerler ani saldırı karşısında kaçışmakta ve aynı zamanda fırsatını bulabilen de gaz maskelerini takmaktadır. Şair kurtulabilenler arasındadır. maskesini takmakta biraz geç kalan bir askerin yeşil duman altında * nasıl çırpındığını, boğulurken çıkardığı garip sesleri, ve en son bir kamyonun arkasına atılıp gömülmek üzere gönderilişi sırasındaki bembeyaz yüz ifadesini imagism* kullanarak bize aktarmaktadır has adamımız.
sonunda akranı olan ve savaşı savunan şair ve yazarlara, analara-babalara my friends diye seslenir. savaşın onurlu bir şey olmadığını dillendirir. insanları öldürmenin neresinin yüce bir şey olduğuna değinir. o gaz altında boğulurken gördüğü askerin hala rüyalarından çıkmadığını ve kabuslarla yaşadığını söyler. nihayetinde tamamında anlaşılabilir, basit dille yazılmış olan bu şiirin bitişinde dulce et decorum est pro patria mori sözünü görürüz. bunun sebebi üst makamlarca ve şair dostları tarafından bilinen latinceyi kullanarak bütün bu işlerin müsebbibi olarak onları suçlaması ve onlara seslenmesi olarak yorumlanabilir.
şairimiz birinci dünya savaşının bitimine bir hafta kala vefat etmiş ve savaşın bitimine yetişememiştir. bizzat savaşın içinde olması ve her safhasını görebilmesi onu başarılı kılar.
ve son olarak da edebiyatçılara bir tüyo vereyim. thomas hardy'nin the man he killed isimli şiiriyle karşılaştırmalı olarak incelenebilir. ortak yönleri vardır.
