uşaklığın ve çanak yalayıcılığın ahlakı yoktur. yaşar kemalin ince memed adlı romanındaki kertiş ali onbaşı, memedi bir türlü yakalayamadığı için, tetikçiliğini yaptığı sömürücü ağalar tarafından işinden atılmakla ve rütbelerinin sökülmesiyle tehdit edilmektedir. kertiş aliye yönelik bu tehdit üzerine, karısı da, eğer işinden ve rütbelerinden olursa onu terk edeceğini söyler. roman ilerlerken, tam da bu anda kertiş ali onbaşı karakteri şahsında bütün işbirlikçi katillerin ruh halini okuruz: kertiş ali ağlayıp sızlanmaya başlar. bu rütbeleri alabilmek için nasıl eziyetler çektiğini, tüm toros köylülerini nasıl işlenceden geçirdiğini, adam dövmekten ellerinin şiştiğini, gece gündüz demeden köylülere işkence yaptığını, çoğu zaman, dövülecek insanların fazla olmasından dolayı gecelerce uykusuz kaldığını haykırmaya başlar. evet, neler çekmiştir kertiş ali! tıpkı iktidarın, illerdeki mülki amirleri ve temsilcileri gibi